Jeszcze nie rozpoczęli studiów, a już są autorami innowacyjnych prac naukowych i technicznych. Ponad 140 młodych naukowców z całego świata przyjeżdża do Katowic przedstawić wyniki swojej pracy międzynarodowemu jury. W tegorocznym konkursie EUCYS (European Union Contest for Young) bierze udział 3 Polaków. Wyniki poznamy 13 września.
5 dni w stolicy Śląska spędzą autorzy 93 projektów, reprezentujących 38 krajów z całego świata. Prowadzone przez nich badania dotyczą aktualnych problemów naukowych i technicznych w różnorodnych dziedzinach – od nauk ścisłych i przyrodniczych, przez medycynę i materiałoznawstwo, po nauki społeczne. Opisy wszystkich projektów i krótkie wideo prezentacje dostępne są na stronie EUCYS 2024 Katowice.
Ciekawość silniejsza od rywalizacji
EUCYS 2024 Katowice to konkurs naukowy, jednak o wiele istotniejsze od rywalizacji są możliwości spotkania doświadczonych naukowców oraz rówieśników o rozległej wiedzy i bardzo różnorodnych zainteresowaniach. Ciekawość, która zaprowadziła uczestników do podejmowania naukowych wyzwań skłania ich także po poznawania innych, rozmów o ich osiągnięciach i motywacjach, a także wspólnego poszukiwania kolejnych inspiracji.
– Konkurs wspominam jako niesamowite przeżycie. Finały w Kopenhadze do dzisiaj pozostają jednym z moich najwspanialszych doświadczeń. Napisanie własnej pracy naukowej w tak młodym wieku to duża satysfakcja. I wolność od szkolnej rutyny, bo problem, z którym się mierzyłam, jest zupełnie niestandardowy. Udział w EUCYS daje możliwość kontaktu z najwybitniejszymi specjalistami w Polsce i na świecie, co w moim przypadku zaowocowało opublikowaniem wyników w czasopiśmie naukowym – wspomina Magdalena Bojarska, laureatka EUCYS 2008 Kopenhaga.
W międzynarodowych finałach EUCYS biorą udział autorzy prac wyłonionych w edycjach krajowych. Organizatorem Polskiej Edycji EUCYS jest Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci. W tym roku nominacje od polskiego jury otrzymali:
Olaf Geyderowicz odkrywa nowe, przeciwnowotworowe zastosowania waleriany
Praca Olafa Geyderowicza wnosi cenny wkład do badań nad właściwościami przeciwnowotworowymi metabolitów kozłka lekarskiego (Valeriana officinalis L.). Opracowany przez Olafa protokół stanowi podstawę do optymalizacji warunków kultur korzeni przybyszowych w produkcji walepotriatów i seskwiterpenów in vitro.
Jego celem jest usprawnienie biotechnologiczne produkcji wielu farmaceutyków pochodzenia roślinnego. Pozwoliłoby to znacznie obniżyć koszty wielu terapii, w tym terapii przeciwnowotworowych (takich jak te zawierające Paklitaksel i jego pochodne).
Olaf pochodzi z Warszawy. Jest absolwentem 2 Społecznego LO im. Pawła Jasienicy STO oraz zdobywcą srebrnego medalu na tegorocznej Międzynarodowej Olimpiadzie Biologicznej.
Piotr Olbryś bada możliwości zastosowania związków organicznych w bateriach
Piotr Olbryś wykorzystując narzędzia chemii obliczeniowej szuka przyjaznych środowisku materiałów o dużej gęstości energetycznej. Materiały te mogłyby zastąpić w przyszłości najbardziej popularne baterie litowo-jonowe.
Tradycyjne baterie składają się z litu i grafitu jako anody oraz mieszanych tlenków metali ciężkich jako katody. Ich wydobycie na ogromną skalę zagraża jednak środowisku. Katody organiczne stanowią zieloną alternatywę, lecz ustępują innym katodom gęstością energii.
Piotr Olbryś pochodzi z Warszawy. Jest absolwentem XIV LO im. Stanisława Staszica w Warszawie oraz dwukrotnym laureatem Międzynarodowej Olimpiady Chemicznej (srebrny medal w 2023 r. oraz złoty w 2024 r.). Był także stypendystą Programu ZDOLNI.
Aleksander Zieliński projektuje nowe leki biologiczne do zwalczania schorzeń autoimmunologicznych
Aleksander Zieliński także korzysta z technik komputerowych, jednak swoje badanie ukierunkował na tworzenie cząstek inhibitorów szlaków występujących w patogenezie chorób autoimmunologicznych oraz wielu nowotworów szpiku. Głównym założeniem komponowanych przez niego cząstek jest maksymalne ograniczenie zakresu skutków ubocznych wynikających z terapii oraz możliwie najbardziej specyficzne oraz komplementarne do potrzeb farmakologicznych pacjentów celowanie w poszczególne szlaki patogenezy wybranych chorób.
Co więcej, technika opracowana przez Aleksandra może zostać potencjalnie wykorzystywana przy tworzeniu innych leków biologicznych. Z tego powodu, że cechuje się znaczącą uniwersalnością i może spowodować, że cele o nietypowej strukturze, często problematycznej dla osiągnięcia skutecznego w terapii miejsca wiązania, mogą zostać osiągnięte dzięki metodzie młodego naukowca.
Aleksander Zieliński pochodzi z Łodzi, w roku szkolnym 2024/25 jest uczniem 3 klasy liceum.
Zaczynali od EUCYS
European Union Contest for Young Scientists odbywa się od 35 lat. Wielu z laureatów minionych edycji z powodzeniem rozwija kariery naukowe. Nie zawsze pozostali wierni dziedzinie, którą początkowo się interesowali. Lina Tomasella z Włoch zdobyła pierwszą nagrodę w 1989 r. za projekt z dziedziny biologii. Obecnie pracuje jako naukowiec w Krajowym Instytucie Astrofizyki w Padwie i od roku 2012 zasiada w jury EUCYS. Profesor Martin Hairer, zwycięzca EUCYS w 1991 r., został w 2014 r. uhonorowany Medalem Fieldsa – najwyżej cenionym wyróżnieniem w matematyce – za swoją pracę nad układami losowymi. Irlandczycy, laureaci EUCYS z 2013 r. – Ciara Judge, Emer Hickey i Sophie Healy – zdobyli rok później główną nagrodę w konkursie Google Science Fair w Kalifornii.
Historie polskich laureatów są także niezwykle inspirujące. Sylwetki m.in. paleontologa Grzegorza Niedźwiedzkiego, astrofizyczki Agaty Karskiej, fizyka kwantowego Aleksandra Kubicy oraz paleontolożki Justyny Słowiak przedstawiamy na stronie „Zaczynali od EUCYS”.
EUCYS – jak to działa?
European Union Contest for Young Scientists (EUCYS) to najważniejszy europejski interdyscyplinarny konkurs dla młodych naukowców. Od 1989 r. jest organizowany przez Komisję Europejską. Autorami prac zgłaszanych do konkursu są uczniowie w wieku od 14 do 21 lat. Ich projekty muszą powstać przed rozpoczęciem studiów przez autorów. Udział w EUCYS biorą nie tylko przedstawiciele krajów Unii Europejskiej, ale także delegacje spoza wspólnoty.
Międzynarodowe finały EUCYS odbywają się po raz drugi w Polsce. Przed Katowicami młodych naukowców z całego świata gościła Warszawa. W 2014 roku organizatorem finałów był Uniwersytet Warszawski, wspólnie z Krajowym Funduszem na rzecz Dzieci oraz Centrum Nauki Kopernik.
Projekty z Polski zawsze skupiają uwagę Jury i obserwatorów EUCYS. Pod względem liczby zdobytych nagród młodzi naukowcy z Polski należą do czołówki. Apetyty na kolejne sukcesy są duże, jednak talent i pasja reprezentantów Polski pokazują, że są to oczekiwania uzasadnione. Wyniki tegorocznej edycji EUCYS zostaną ogłoszone w piątek 13 września podczas uroczystości w Muzeum Śląskim.
Życzymy powodzenia wszystkim młodym naukowcom! Ceremonia wręczenia nagród EUCYS 2024 Katowice rozpocznie się o godz. 14 i będzie można oglądać ją na żywo.
EUCYS 2024 Katowice w liczbach:
- 142 uczestników w wieku 14-21 lat z 38 krajów,
- 93 projekty z różnych dziedzin wiedzy i techniki – biologii, chemii, informatyki, inżynierii, środowiska, matematyki, medycyny, fizyki, nauk społecznych,
- 22 członków jury, reprezentujących europejskie uczelnie i ośrodki badawcze,
- kilkanaście nagród, w tym nagrody główne wartości 7, 5 i 3,5 tysiąca euro. Oraz nagrody specjalne i honorowe, w tym staże i wizyty studyjne w czołowych europejskich instytucjach naukowych,
- około 1000 widzów odwiedzających przestrzeń konkursową.
