Wydawało się, że zeszłoroczny wynik reprezentantów Polski w European Union Contest for Young Scientists (EUCYS) będzie trudny do powtórzenia. Tymczasem Polacy ponownie zostali wyróżnieni aż trzema nagrodami! Chemik Piotr Olbryś otrzymał pierwszą nagrodę główną i nagrodę honorową. A zajmujący się medycyną Aleksander Zieliński nagrodę specjalną Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
Przed rokiem międzynarodowe finały EUCYS odbyły się w Brukseli. Wtedy jurorzy docenili projekt Maksymiliana Gozdura analizujący prawo karne w Polsce i Francji oraz postulujący wprowadzenie nowych instytucji sprawiedliwościowych, np. sprawiedliwości naprawczej. Autor badań został wyróżniony jedną z czterech nagród głównych oraz nagrodą honorową, którą był udział w Stockholm International Youth Science Seminar.
W tym roku Piotr Olbryś powtórzył ten sukces niemal dokładnie, gdyż także otrzymał jedną z czterech pierwszych nagród wartą 7.000 euro oraz udział w SIYSS. Kluczową różnicą jest pole zainteresowań młodych naukowców – Piotr Olbyś jest chemikiem, a w swoich badaniach korzysta z technik modelowania matematycznego. W polu jego zainteresowań naukowych jest także chemia supramolekularna, nanotechnologia i fizyka molekularna. Wszystkie te dziedziny chciałby w przyszłości łączyć dla badań akademickich, ale także wdrożeniowych w przemyśle.
Nagrodę specjalną podczas EUCYS 2024 Katowice otrzymał także Aleksander Zieliński. W jego przypadku to nagroda specjalna Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Aleksander Zieliński prowadzi badania z zakresu medycyny i jego praca także oparta jest na metodach obliczeniowych. Przed międzynarodowym jury przedstawił projekt „The impact of the possibility of blocking the pathogenesis of autoimmune diseases using newly designed anti-Baff and anti-April inhibitors with various mechanisms of action”, który ukierunkował na tworzenie cząstek inhibitorów szlaków występujących w patogenezie chorób autoimmunologicznych oraz wielu nowotworów szpiku. Więcej o badaniach Aleksandra Zielińskiego.
Kierunek: baterie bardziej przyjazne środowisku naturalnemu
Piotr Olbryś otrzymał w EUCYS nagrody za projekt „Design of new pyrene-4,5,9,10-tetraone-based heterocyclic derivatives as high-capacity organic cathode materials: a density functional theory study”. Autor zaprojektował nowe pochodne materiałów PTO oraz zbadał ich właściwości, które mogą posłużyć jako podstawa do stworzenia nowej generacji ekologicznych baterii. Więcej o pracy Piotra Olbrysia.
W swoje badania Piotr był zaangażowany tak bardzo, że wpływały one także na jego marzenia senne. – Często musiałem zostawiać laptopa włączonego na noc, gdy pod presją czasu czekałem na wykonanie wszystkich obliczeń kwantowych. Intensywna praca komputera sprawiała, że się przegrzewał. Chłodziłem go dodatkowym wentylatorem, a że pracował on niemal non stop, to zasypiałem także przy dźwięku tego wentylatora. Doszło do tego, że zacząłem śnić o helikopterach! – wspomina młody naukowiec.
Piotr Olbryś pochodzi z Warszawy. Jest absolwentem XIV LO im. Stanisława Staszica w Warszawie oraz dwukrotnym laureatem Międzynarodowej Olimpiady Chemicznej (srebrny medal w 2023 r. oraz złoty w 2024 r.). Był także stypendystą Programu ZDOLNI. Niebawem rozpocznie studia na Uniwersytecie Warszawskim – Międzywydziałowe Indywidulane Studia Matematyczno-Przyrodnicze z chemią jako wiodącym przedmiotem. Będzie także studiował na kierunku lekarskim Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Poza pracą naukową lubi szachy i klasyczne kino, a nade wszystko długie spacery z psem.
Pierwsze nagrody EUCYS 2024 Katowice otrzymali także:
- Lamia Music z Austrii za projekt „Sustainable and Advanced Approaches to Dye-Sensitized Solar Cells”. Celem Lamii Music jest umożliwienie łatwiejszej i bardziej zrównoważonej integracji ogniw słonecznych uczulanych barwnikiem z naszym codziennym życiem. Autorka dąży do tego celu opracowując metody budowy i symulacji tradycyjnych DSSC z naturalnymi barwnikami, badając bardziej złożone struktury tandemowe oraz możliwości elastycznych zastosowań takich ogniw.
- Nikhil Vemuri z USA za projekt „ANOMaLY: A Real-Time Globalized System for Effective Regional Mitigation of Agricultural Nitrous Oxide Emissions”. System opracowany w ramach tego projektu identyfikuje emisję podtlenku azotu (N2O) w czasie rzeczywistym na całym świecie. Yym samym umożliwia szybkie i skuteczne wprowadzenie środków łagodzących, skutkujących zmniejszeniem całkowitej emisji. Ponad 70% antropogenicznego N2O jest emitowane bezpośrednio z rolnictwa i zarządzania glebą. Autor zbudował zestaw danych dotyczących amonu i azotanów w glebie z ponad 1200 próbek gleby i zintegrował go z nową architekturą modelu do tworzenia prognoz biochemicznych. Ostateczny model wyjaśnia do 80% wariancji w dziennych strumieniach emisji.
- Aleksandra Petkova z Bułgarii za projekt „Theoretical and Experimental Investigation of Ship Wakes”. Autorka bada powstawanie i charakterystykę falowania statków i sformułowała nową teorię nt. kątów przebudzenia. Udowadnia, że nowa teoria zapewnia lepszą zgodność z danymi eksperymentalnymi, szczególnie w zakresie liczb Froude’a (2,6-4,4). Model Aleksandr Petkovej jest zbieżny do modeli Kelvina i Rabauda-Moisy’ego odpowiednio dla niższych i wyższych liczb Froude’a. To dowodzi, że jej teoria jest bardziej ogólnym przypadkiem wcześniej ustalonych modeli w tej dziedzinie.
Pełna lista wszystkich nagrodzonych projektów
EUCYS 2024 Katowice w liczbach:
- Ponad 140 uczestników w wieku 14-20 lat z 38 krajów Unii Europejskiej i krajów afiliowanych w EUCYS.
- 93 projekty z różnych dziedzin wiedzy i techniki – biologii, chemii, informatyki, inżynierii, Środowiska, matematyki, medycyny, fizyki, nauk społecznych.
- 21 członków jury, reprezentujących europejskie uczelnie i ośrodki badawcze.
- kilkanaście nagród, w tym nagrody główne wartości 7, 5 i 3,5 tysiąca euro oraz nagrody specjalne i honorowe, w tym staże i wizyty studyjne w czołowych europejskich instytucjach naukowych.
- około 1000 widzów odwiedzających przestrzeń konkursową.
Historia EUCYS
European Union Contest for Young Scientists (EUCYS) to najważniejszy europejski interdyscyplinarny konkurs dla młodych naukowców. Od 1989 r. jest organizowany przez Komisję Europejską. Autorami prac zgłaszanych do konkursu są uczniowie w wieku od 14 do 21 lat. Ich projekty muszą powstać przed rozpoczęciem studiów przez autorów. Udział w EUCYS biorą nie tylko przedstawiciele krajów Unii Europejskiej, ale także delegacje spoza wspólnoty.
W 2025 roku gospodarzem międzynarodowych finałów EUCYS będzie Ryga. W stolicy Łotwy młodzi naukowcy spotkają się we wrześniu. Wcześniej będzie miał miejsce konkurs Odkrycia, czyli Polska Edycja EUCYS, gdzie wyłoniona zostanie kolejna reprezentacja Polski. Prace w Polskiej Edycji EUCYS można składać do 31 grudnia. Więcej informacji na stronie Polskiej Edycji EUCYS.
